Sinds een aantal jaar treedt in het voorjaar in het water bij gemaal De Blocq van Kuffeler in Almere vissterfte op, vooral onder Brasems. Rijkswaterstaat, Sportvisserij (Midwest)Nederland, Hengelsportvereniging Almere, Provincie Flevoland en Waterschap Zuiderzeeland zijn begaan met de vissterfte en blijven samen zoeken naar oplossingen.
.
De oorzaak van het probleem is duidelijk, toch blijkt de oplossing niet zo eenvoudig
Gemaal De Blocq van Kuffeler is een van de belangrijkste gemalen van Flevoland. Met behulp van vier grote pompen pompt het gemaal dagelijks het teveel aan water uit het gebied naar het Markermeer om het achterland droog te houden. In het voorjaar komen de vissen vanuit het Markermeer juist richting de polder, omdat ze daar willen paaien. De waterstroom leidt hen tot in de persbuizen van het gemaal. Wanneer de pomp uitgeschakeld is, zitten de vissen opgesloten. Als de pompen langere tijd uit blijven, sterven de vissen binnen in de persbuizen door zuurstoftekort. Dat de vissen zich voor het gemaal verzamelen en, wanneer het gemaal pomt, door de ‘brievenbussen’ naar binnen zwemmen is op onderstaand filmpje goed te zien.
.
Maatregelen helpen, minder vissen stierven in 2023
In de afgelopen jaren zijn verschillende onderzoeken uitgevoerd om tot een oplossing te komen. Maatregelen, zoals het zo min mogelijk aanzetten van de pompen, het juist vaker inzetten van de pompen, het onderzoeken van het visgedrag en het plaatsen van beluchters in de persbuizen, wierpen hun vruchten af. In 2023 was er een daling van het aantal dode vissen.
.
Aanpak voor 2024
Om de situatie nog verder te verbeteren, neemt het waterschap een aantal acties voor het brasemseizoen van 2024. Zo paste het waterschap vanaf 1 april weer de bemaling aan: wanneer gepompt moet worden, worden eerst pompen bij de andere gemalen in Flevoland ingeschakeld; bij deze gemalen vindt geen vissterfte plaats. Verder worden vier beluchters geactiveerd. Wanneer het veel regent en de pompen toch regelmatig ingezet moeten worden om de polder droog te houden, stapt het waterschap over op het juist eerder inzetten van gemaal De Blocq van Kuffeler. Om de situatie goed in de gaten te houden, plaatst het waterschap in de toekomst extra zuurstofsensoren.
.
Een vispassage kan een deel van de oplossing zijn
Via een vispassage kunnen vissen op een andere manier naar de polder zwemmen. Het waterschap heeft de opgave om voor 2027 een vispassage aan te leggen. Op dit moment wordt uitgezocht hoe een vispassage, die voor vissen in twee richtingen passeerbaar is, eruit kan zien. Daarbij wordt onderzocht of tegelijkertijd met een vispassage ook een maatregel genomen kan worden om vissterfte in de persbuis te voorkomen. Zover is het nog niet. Daar zijn de nodige kosten aan verbonden. De samenwerkende organisaties zijn realistisch. Het direct voorkomen van vissterfte is een opgave. Tot die tijd worden resultaten gedeeld en zetten het waterschap, de hengelsport en Rijkswaterstaat zich gezamenlijk in voor een duurzame en blijvende oplossing te vinden die vissterfte op de lange termijn voorkomt.
.
Foto: Vissterfte bij het gemaal in 2022
